Vụ kiện Nike RTFKT NFT: Cột mốc trong thế giới Web3

RTFKT là một công ty tập trung vào thời trang kỹ thuật số và công nghệ, đã được Nike mua lại vào năm 2021. Công ty từng giới thiệu giày thể thao NFT kỹ thuật số và vật lý mang biểu tượng Swoosh, nhưng đã thông báo ngừng hoạt động vào ngày 3 tháng 12 năm 2024. Trên nền tảng X của mình (trước đây là Twitter), công ty cho biết: "Chúng tôi hôm nay thông báo kế hoạch dần dần kết thúc hoạt động của RTFKT. Nhìn lại quá khứ, chúng tôi cảm thấy vô cùng tự hào về những thành tựu mà chúng tôi đã đạt được cùng nhau."

Kể từ khi RTFKT gia nhập thị trường vào năm 2021 bằng cách bán giày thể thao trị giá 10.000 USD trên nền tảng NFT, họ đã nhanh chóng xây dựng một hệ sinh thái sưu tập NFT và hàng hóa vật lý lớn dựa trên Ethereum, trong đó còn hợp tác với các nghệ sĩ nổi tiếng.

Cuối năm 2024, gã khổng lồ thương hiệu thể thao này phải đối mặt với một vụ kiện tập thể trị giá 5 triệu đô la. Nguyên đơn là những người nắm giữ thương hiệu NFT RTFKT mà họ đã mua lại, họ cho rằng công ty đã lợi dụng sức ảnh hưởng của thương hiệu và tầm nhìn dài hạn để thổi phồng NFT RTFKT, nhưng cuối cùng lại "lặng lẽ từ bỏ" dự án này, tạo thành cái gọi là "soft rug pull".

Vụ kiện này đã trở thành một trong những cuộc chiến pháp lý được chú ý nhất trong thế giới tiền điện tử, và có thể trở thành một án lệ quan trọng trong việc hệ thống xem xét bản chất của NFT và trách nhiệm thương hiệu tại tòa án Mỹ, sẽ ảnh hưởng sâu rộng đến ranh giới tuân thủ của các doanh nghiệp truyền thống trong ngành Web3.

Định nghĩa của "rug mềm"

Luật sư tiền điện tử có kinh nghiệm Carlo D'Angelo cho biết, điểm khác biệt chính trong các vụ việc này là "soft rug pull" không phải là bán tháo bạo, mà là các bên dự án dần dần - nhưng với ý định chủ quan hoặc sơ suất nghiêm trọng - lệch khỏi lộ trình phát triển đã định, khiến NFT vốn có tiềm năng tưởng tượng dần mất giá.

Nguyên đơn (người sở hữu NFT) sẽ tuyên bố: Quảng bá thương hiệu của công ty đã khiến người dùng có lý do hợp lý để kỳ vọng rằng dự án sẽ phát triển bền vững, và khi RTFKT cuối cùng bị đóng cửa, điều đó thực sự đã gây ra tổn thất.

Bị cáo có thể biện hộ rằng:

• NFT của RTFKT là "đồ sưu tập" chứ không phải chứng khoán;
• Công ty không có nghĩa vụ pháp lý để vận hành một dự án thương mại không bền vững trong thời gian vô hạn.

Có liên quan đến "chứng khoán chưa đăng ký" không?

Theo tiêu chuẩn xác định hiện hành của luật chứng khoán Hoa Kỳ (tức là "Kiểm tra Howey"), tòa án sẽ xác định xem RTFKT NFT có được bán như một "hợp đồng đầu tư" hay không.

D'Angelo chỉ ra rằng, mặc dù Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) hiện đang có xu hướng nới lỏng chính sách liên quan đến tiền điện tử, nhưng tòa án sẽ độc lập phán xét dựa trên các vụ án liên quan trước đó, chứ không phải tuân theo quan điểm của SEC.

Điều này có nghĩa là: Để nguyên đơn chứng minh rằng những NFT này thuộc về chứng khoán, sẽ không dễ dàng.

Có gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng không?

Vụ án này không chỉ đơn thuần dựa vào logic kiện tụng của "luật chứng khoán", đội ngũ nguyên đơn còn áp dụng chiến lược "đường đi đôi":

• Một mặt cáo buộc bị cáo không tiết lộ đầy đủ trong việc quảng bá NFT;
• Mặt khác, dẫn chiếu đến luật bảo vệ người tiêu dùng ở New York và California, cáo buộc bị cáo đã không thực hiện những gì đã hứa về "tính khả dụng trong tương lai và hỗ trợ liên tục".

Chiến lược này, ngay cả khi không thể giành được "xác nhận chứng khoán", cũng có thể thành công trong việc yêu cầu bồi thường qua khía cạnh bảo vệ người tiêu dùng.

Việc RTFKT ngừng hoạt động có phải là bằng chứng quan trọng?

Ở một mức độ nào đó, đúng vậy. Việc chính thức ngừng hoạt động của thương hiệu RTFKT được nguyên đơn coi là việc bị cáo từ bỏ dự án, vi phạm các sự thật quan trọng trong quảng cáo. Những người sở hữu NFT tin rằng lý do họ mua những tài sản kỹ thuật số này là dựa trên "kỳ vọng hợp lý" rằng công ty sẽ tiếp tục đầu tư nguồn lực và hỗ trợ hệ sinh thái này.

Kết quả vụ án sẽ ảnh hưởng như thế nào đến toàn bộ thế giới Web3?

D'Angelo dự đoán: Tòa án có thể bác bỏ "khiếu nại chứng khoán", nhưng không loại trừ khả năng nguyên đơn có thể giành chiến thắng một phần ở mức độ "quyền lợi người tiêu dùng".

Dù kết quả ra sao, vụ việc này là một lời cảnh tỉnh cho các thương hiệu:

• Nếu nguyên đơn thắng kiện, hành vi của doanh nghiệp trong thế giới Web3 sẽ bị xem xét chặt chẽ hơn;
• Khi các doanh nghiệp ra mắt NFT trong tương lai, họ có thể cần tránh đưa ra những cam kết khó thực hiện lâu dài như "hỗ trợ liên tục" và "tính năng trong tương lai";
• Thậm chí có thể dẫn đến việc giảm sút ý chí đầu tư của thương hiệu vào NFT.

Tóm tắt

Vụ kiện NFT này không chỉ là một tranh chấp pháp lý thông thường, nó sẽ mang lại ba ảnh hưởng sâu sắc sau đây cho thế giới Web3:

1. Việc xác định NFT có phải là chứng khoán hay không;
2. Các thương hiệu truyền thống có cần chịu trách nhiệm lâu dài về tài sản kỹ thuật số hay không;
3. Doanh nghiệp làm thế nào để cân bằng đổi mới và rủi ro pháp lý trong Web3.

Trong tương lai, có thể mỗi dự án NFT "mint now, roadmap later" sẽ phải đối mặt với nhiều khả năng bị truy cứu hơn.